Behandeling ziekte van Ménière
Mogelijke behandeling van de ziekte van Ménière?
De behandeling van de ziekte van Ménière is erop gericht om zo veel mogelijk de aanvallen van draaiduizeligheid te voorkomen en de hevigheid ervan te verminderen. Daarnaast kan behandeling van het gehoorverlies en/of van het oorsuizen wenselijk zijn. Bij het syndroom van Ménière is de behandeling gericht op de onderliggende aandoening.
Het hieronder genoemde stappenplan richt zich op de aanpak van de draaiduizeligheidsaanvallen.
Voor behandeling van klachten passend bij PPPD verwijzen we naar kno.nl
Voor behandeling van klachten passend bij BPPD verwijzen we naar duizeligheidcentra.nl.
Stappenplan, aanpak van draaiduizeligheidsaanvallen
Intratympanale (via het trommelvlies) injectie met corticosteroïden of gentamicine.
Voor de behandeling van aanvallen van draaiduizeligheid kan de kno-arts een injectie met ontstekingsremmers (corticosteroïden) of een bepaald antibioticum (gentamicine) in het middenoor toedienen. Dit gebeurt onder lokale verdoving via het trommelvlies. Het doel is de aanvallen van draaiduizeligheid te verminderen of zelfs te stoppen. Het medicijn komt terecht in het middenoor en verspreidt zich naar het evenwichtsorgaan in het binnenoor. Helaas hebben de injecties geen bewezen positief effect op de klachten van gehoorverlies en oorsuizen.
Injectie met corticosteroïden
Zoals methylprednisolon, dexamethason. Het effect hiervan op de draaiduizeligheidsaanvallen is minder groot dan bij injectie van gentamicine, maar het heeft ook minder bijwerkingen: het evenwichtssysteem en het gehoor worden niet aangetast. Een injectie kan zo nodig eens per 3 maanden of zelfs vaker ‘onbeperkt’ herhaald worden. Afhankelijk van de klachten minder vaak.
Injectie met gentamicine.
Het effect op de vermindering van duizeligheidsaanvallen is hierbij groter dan bij injectie van corticosteroïden. Gentamicine is giftiger voor het evenwichtsorgaan dan voor het gehoororgaan. Er is toch wel een klein risico op toename van het gehoorverlies. Door het uitschakelen van het evenwichtsorgaan kunnen andere klachten ontstaan, zoals disbalans en continue duizeligheid. Niet iedere patiënt kan hieraan wennen. Ook is er het risico dat in de toekomst de ziekte van Ménière ook in het andere oor optreedt. In dat geval kan de patiënt veel last krijgen van de twee niet goed functionerende evenwichtsorganen. Daarom is goed overleg nodig tussen arts en patiënt, voordat deze therapie wordt toegepast.
Selectieve neurotomie van de nervus vestibularis
Dit betekent het doorsnijden van de evenwichtszenuw. Hierbij wordt het evenwichtsorgaan uitgeschakeld met behoud van het gehoor. De nadelen van het uitschakelen zijn dezelfde als bij de gentamicine-injectie. Daarnaast is dit een hersenoperatie, waarbij de schedel geopend wordt. Dit gebeurt daarom alleen bij blijvende, ernstige aanvallen ondanks andere behandelingen.
Labyrinthectomie
Dit betekent het uitschakelen van het evenwicht én het gehoor tijdens een operatie. De nadelen hiervan zijn hetzelfde als bij de gentamicine-injectie en de labyrinthectomie met daarbij nog extra: gehoorverlies.
Endolymfatische Ductus Blokkade (EDB)
Hierbij wordt tijdens een operatie de mogelijke toevoer van de vloeistof die de hydrops zou kunnen veroorzaken, met een clipje afgeklemd. In 2020 startte in enkele duizeligheidscentra wetenschappelijk onderzoek naar het effect van deze methode.
Vestibulaire migraine èn de ziekte van Ménière: medicatie
Wanneer er ook sprake lijkt te zijn van vestibulaire migraine kan medicatie verlichting brengen. Deze heeft tot doel aanvallen van vestibulaire migraine te voorkomen of te verminderen. Dit betekent dat patiënten deze medicijnen iedere dag moeten innemen. Medicijnen kunnen ook bijwerkingen hebben. Er wordt daarom het liefst pas met deze medicijnen gestart, als er vaak aanvallen optreden.
Lees meer over vestibulaire-migraine
Het is vaak moeilijk te zeggen wat het effect is van een bepaalde behandeling, omdat de ziekte van Ménière heel wisselend kan verlopen. Dit is niet te voorspellen. Er zijn altijd periodes met minder klachten.
Eenzijdige of tweezijdige beschadiging van de evenwichtsorganen
Slechthorendheid
Bij het wisselende gehoorverlies bij de ziekte van Ménière kan het lastig zijn een hoortoestel in te stellen. Een audiologisch centrum kan hierbij deskundig adviseren. In elk geval is een harder-zachter-knop aan het toestel aan te raden. Vaak beginnen mensen pas aan een hoortoestel als zij dubbelzijdige Ménière hebben. Soms kan een hoortoestel helpen het geluid van de tinnitus te maskeren.
Oorsuizen (tinnitus) en hyperacusis
Voor de aanpak van tinnitus en hyperacusis verwijzen wij naar Hoormij·NVVS,
Psychische klachten
Bij psychische klachten of bij problemen op werkgebied kun je je door de huisarts of kno-arts laten verwijzen naar een (medisch) psycholoog of psychiater, of naar de GGMD. De GGMD is een hulpverlenende instantie voor doven en slechthorenden. Bij deze laatste organisatie en ook bij een audiologisch centrum kun je ook terecht met tinnitusklachten.
De ziekte van Ménière – beloop in de tijd
In het begin van de ziekte staan de ontwrichting van het dagelijks leven en vooral de angst voor een volgende draaiduizeligheidsaanval op de voorgrond. De aanvallen komen vrijwel altijd tot rust, al kan dit soms geruime tijd duren. Met het verminderen van de aanvallen spelen de klachten van slechthorendheid en/of de tinnitus vaak een grotere rol. De slechthorendheid neemt meestal in de loop van de jaren toe. Bij sommigen leidt dit uiteindelijk tot een matig, bij anderen tot ernstig gehoorverlies. Er zijn mensen met dubbelzijdige Ménière, die daarom een cochleair implantaat kregen. De ontstane schade aan het evenwichtsorgaan leidt in verschillende mate tot klachten van disbalans.
Behandeling ziekte van Ménière
Mogelijke behandeling van de ziekte van Ménière?
De behandeling van de ziekte van Ménière is erop gericht om zo veel mogelijk de aanvallen van draaiduizeligheid te voorkomen en de hevigheid ervan te verminderen. Daarnaast kan behandeling van het gehoorverlies en/of van het oorsuizen wenselijk zijn. Bij het syndroom van Ménière is de behandeling gericht op de onderliggende aandoening.
Het hieronder genoemde stappenplan richt zich op de aanpak van de draaiduizeligheidsaanvallen.
Voor behandeling van klachten passend bij PPPD verwijzen we naar kno.nl
Voor behandeling van klachten passend bij BPPD verwijzen we naar duizeligheidcentra.nl.
Stappenplan, aanpak van draaiduizeligheidsaanvallen
Intratympanale (via het trommelvlies) injectie met corticosteroïden of gentamicine.
Voor de behandeling van aanvallen van draaiduizeligheid kan de kno-arts een injectie met ontstekingsremmers (corticosteroïden) of een bepaald antibioticum (gentamicine) in het middenoor toedienen. Dit gebeurt onder lokale verdoving via het trommelvlies. Het doel is de aanvallen van draaiduizeligheid te verminderen of zelfs te stoppen. Het medicijn komt terecht in het middenoor en verspreidt zich naar het evenwichtsorgaan in het binnenoor. Helaas hebben de injecties geen bewezen positief effect op de klachten van gehoorverlies en oorsuizen.
Injectie met corticosteroïden
Zoals methylprednisolon, dexamethason. Het effect hiervan op de draaiduizeligheidsaanvallen is minder groot dan bij injectie van gentamicine, maar het heeft ook minder bijwerkingen: het evenwichtssysteem en het gehoor worden niet aangetast. Een injectie kan zo nodig eens per 3 maanden of zelfs vaker ‘onbeperkt’ herhaald worden. Afhankelijk van de klachten minder vaak.
Injectie met gentamicine.
Het effect op de vermindering van duizeligheidsaanvallen is hierbij groter dan bij injectie van corticosteroïden. Gentamicine is giftiger voor het evenwichtsorgaan dan voor het gehoororgaan. Er is toch wel een klein risico op toename van het gehoorverlies. Door het uitschakelen van het evenwichtsorgaan kunnen andere klachten ontstaan, zoals disbalans en continue duizeligheid. Niet iedere patiënt kan hieraan wennen. Ook is er het risico dat in de toekomst de ziekte van Ménière ook in het andere oor optreedt. In dat geval kan de patiënt veel last krijgen van de twee niet goed functionerende evenwichtsorganen. Daarom is goed overleg nodig tussen arts en patiënt, voordat deze therapie wordt toegepast.
Selectieve neurotomie van de nervus vestibularis
Dit betekent het doorsnijden van de evenwichtszenuw. Hierbij wordt het evenwichtsorgaan uitgeschakeld met behoud van het gehoor. De nadelen van het uitschakelen zijn dezelfde als bij de gentamicine-injectie. Daarnaast is dit een hersenoperatie, waarbij de schedel geopend wordt. Dit gebeurt daarom alleen bij blijvende, ernstige aanvallen ondanks andere behandelingen.
Labyrinthectomie
Dit betekent het uitschakelen van het evenwicht én het gehoor tijdens een operatie. De nadelen hiervan zijn hetzelfde als bij de gentamicine-injectie en de labyrinthectomie met daarbij nog extra: gehoorverlies.
Endolymfatische Ductus Blokkade (EDB)
Hierbij wordt tijdens een operatie de mogelijke toevoer van de vloeistof die de hydrops zou kunnen veroorzaken, met een clipje afgeklemd. In 2020 startte in enkele duizeligheidscentra wetenschappelijk onderzoek naar het effect van deze methode.
Vestibulaire migraine èn de ziekte van Ménière: medicatie
Wanneer er ook sprake lijkt te zijn van vestibulaire migraine kan medicatie verlichting brengen. Deze heeft tot doel aanvallen van vestibulaire migraine te voorkomen of te verminderen. Dit betekent dat patiënten deze medicijnen iedere dag moeten innemen. Medicijnen kunnen ook bijwerkingen hebben. Er wordt daarom het liefst pas met deze medicijnen gestart, als er vaak aanvallen optreden.
Lees meer over vestibulaire-migraine
Het is vaak moeilijk te zeggen wat het effect is van een bepaalde behandeling, omdat de ziekte van Ménière heel wisselend kan verlopen. Dit is niet te voorspellen. Er zijn altijd periodes met minder klachten.
Eenzijdige of tweezijdige beschadiging van de evenwichtsorganen
Slechthorendheid
Bij het wisselende gehoorverlies bij de ziekte van Ménière kan het lastig zijn een hoortoestel in te stellen. Een audiologisch centrum kan hierbij deskundig adviseren. In elk geval is een harder-zachter-knop aan het toestel aan te raden. Vaak beginnen mensen pas aan een hoortoestel als zij dubbelzijdige Ménière hebben. Soms kan een hoortoestel helpen het geluid van de tinnitus te maskeren.
Oorsuizen (tinnitus) en hyperacusis
Voor de aanpak van tinnitus en hyperacusis verwijzen wij naar Hoormij·NVVS,
Psychische klachten
Bij psychische klachten of bij problemen op werkgebied kun je je door de huisarts of kno-arts laten verwijzen naar een (medisch) psycholoog of psychiater, of naar de GGMD. De GGMD is een hulpverlenende instantie voor doven en slechthorenden. Bij deze laatste organisatie en ook bij een audiologisch centrum kun je ook terecht met tinnitusklachten.
De ziekte van Ménière – beloop in de tijd
In het begin van de ziekte staan de ontwrichting van het dagelijks leven en vooral de angst voor een volgende draaiduizeligheidsaanval op de voorgrond. De aanvallen komen vrijwel altijd tot rust, al kan dit soms geruime tijd duren. Met het verminderen van de aanvallen spelen de klachten van slechthorendheid en/of de tinnitus vaak een grotere rol. De slechthorendheid neemt meestal in de loop van de jaren toe. Bij sommigen leidt dit uiteindelijk tot een matig, bij anderen tot ernstig gehoorverlies. Er zijn mensen met dubbelzijdige Ménière, die daarom een cochleair implantaat kregen. De ontstane schade aan het evenwichtsorgaan leidt in verschillende mate tot klachten van disbalans.